1. Kun je je kort voorstellen (wie ben je, wat is je achtergrond, waar werk je nu)?

Ik ben Thomas Noordink, 40 jaar, getrouwd, vader van twee zoons, docent-onderzoeker én sinds 2019 promovendus (nog net) binnen de HAN University of Applied Sciences en Tilburg University. Ooit opgeleid als sociaal werker en als orthopedagoog en de laatste 10 jaar werkzaam in het hoger onderwijs. Ik werk momenteel deels voor het lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit, deels voor de master Pedagogiek en deels voor de master International Social Work.

2. Waar gaat je promotie-onderzoek over? Wat is de hoofdvraag waarop je een antwoord zoekt?

Mijn onderzoek stelt zich ten doel de complexiteit van het meten van empowerment te ontrafelen en richt zich specifiek op de manier waarop empowermentvragenlijsten, als een middel om de persoonlijke perceptie van macht en controle vast te leggen, ontwikkeld zouden moeten worden.

Ik zoom daarbij in op de uitdagingen die samenhangen met de theoretische complexiteit van het construct. Denk aan onderlinge afhankelijkheid, samenhang en beïnvloeding van empowerment variabelen op verschillende niveaus, maar bijvoorbeeld ook aan de dubbele betekenis van het woord ‘power’ in empowerment. ‘Power’ kan betrekking hebben op ‘kracht’, verwijzend naar middelen, mogelijkheden, vaardigheden en verbindingen van mensen, maar ‘power’ vertaalt zich ook naar ‘macht’, verwijzend naar zeggenschap, invloed en gehoord worden. Beide interpretaties van ‘power’ moeten wat mij betreft ondervangen zijn, wanneer geprobeerd wordt empowerment te meten.

Daarnaast gaat het onderzoek over de balans tussen een theoretisch solide afbakening van empowerment enerzijds, en een contextspecifieke operationalisering van het construct anderzijds. Dat betekent dat ik manieren zoek waarop samen met een specifieke groep, in een specifieke context bepaald kan worden hoe empowerment er voor hen aldaar uitziet, maar waarbij wel wordt aangesloten bij de theoretische fundamenten van empowerment theorie.

3. Wat heeft geleid tot de keuze van dit onderwerp?

Empowerment wordt door zowel beleidsmakers als overheden soms gemakkelijk in de mond genomen en gebruikt om de nadruk te leggen op zelfredzaamheid, eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid. Ook sociaal werkers lijken empowerment soms te reduceren tot een concept dat gaat over de middelen en mogelijkheden in de mens, waarmee empowerment opeens teruggebracht wordt tot een eigenschap van een individu. Dat is jammer. Mijn hart gaat uit naar de kansen en de krachten die voortvloeien uit het empowerment paradigma, waarbij versterking en emancipatie hand in hand kunnen gaan en waarbij empowerment als waardeoriëntatie en model kan dienen voor zowel krachtgericht- als politiserend handelen.

4. Welke onderzoeksmethoden zet je in? Welke positieve of minder positieve ervaringen heb je daar tot nu toe mee?

Ik heb geprobeerd verschillende perspectieven op het vraagstuk centraal te stellen en daar onderzoeksmethoden bij gezocht die deze perspectieven kunnen representeren. Ik ben begonnen met het verkennen van de ervaringen van peers/andere onderzoekers die met vergelijkbare vraagstukken bezig zijn middels een soort multiple case studie, waarbij ik de totstandkoming van een drietal meetinstrumenten voor empowerment heb bestudeerd en beschouwd (Noordink et al., 2019). Dit vond ik bijzonder boeiend, juist om de ervaringen van mede onderzoekers te horen en te leren van hun inzichten.

Daarna heb ik het reeds beschikbare aanbod aan meetinstrumenten geïnventariseerd en beschreven, middels een scoping review (Noordink et al., 2021). Een scoping (of andersoortige) review aan de start van een PhD traject kan ik echt iedereen aanraden. Het biedt kans de reeds beschikbare kennis te verkennen en huidige stand van zaken omtrent jouw thema af te bakenen.

Vervolgens heb ik het perspectief van wetenschappelijke experts geraadpleegd middels een Delphi studie, bestaande uit drie ronden, in een poging richting consensus te werken (Noordink et al., 2023). Behalve nuttig ook erg leuk om het perspectief van allerlei deskundigen rondom jouw thema te mogen bevragen.

Vorig jaar heb ik aansluitend een studie gedaan waarin ik middels een aangepaste variant van concept mapping de contextspecifieke interpretatie en operationalisering van empowerment heb verkend, samen met een groep oudere mensen (Noordink et al., 2024). Interessante methode, omdat de originele concept mapping benadering niet goed paste bij mijn context en doelgroep, waardoor we aanpassingen aan de methode moesten maken. Zo’n ‘tailored method’ was interessant om te ontwerpen, waarbij steeds gebalanceerd moest worden tussen methodologische vereisten enerzijds en contextspecifieke omstandigheden van de doelgroep anderzijds.

Meest recentelijk heb ik deze contextspecifieke conceptualisatie van empowerment vertaald naar een empowerment meetschaal, welke recentelijk gevalideerd is (Noordink et al., under review).

5. Kun je iets vertellen over je bevindingen tot dusver? Wat verrast je het meest?

De verschillende deelstudies laten verschillende resultaten zien. Overstijgend valt me het meest op dat vragenlijsten om empowerment te meten weliswaar interessant zijn om een persoonlijke perceptie van macht, kracht en controle te verkennen, maar dat de resultaten van dergelijke metingen altijd tegen het licht van contextuele factoren moeten worden gehouden en dat betekenis moet worden gegeven aan de sociaal maatschappelijke mechanismen die van invloed zijn op empowerment van de burger. Anders gezegd, empowerment uitkomsten zouden idealiter niet los gezien moeten worden van de empowerment processen die ertoe leiden. Ter illustratie, de mate waarin iemand beter in staat wordt zelf regie te voeren over bijvoorbeeld de eigen financiën, zou idealiter direct gekoppeld kunnen worden aan de processen die deze groei hebben beïnvloed, zoals omgevingsvertrouwen, budgetteringsvaardigheden en ondersteunend netwerk.

6. Welke impact hoop je dat het onderzoek heeft op de professie sociaal werk of opleidingen sociaal werk?

Ik hoop dat mijn resultaten handvatten bieden voor de praktijk om empowerment te laden vanuit ervaringen van gebruikers. Voor het onderwijs hoop ik dat een beter conceptueel begrip van het empowerment paradigma bij studenten bijdraagt aan hun kennis over macht en zeggenschap, en wellicht zelfs als stepping stone kan dienen naar hun onderbouwing om politiserend te handelen, beleid ter discussie te stellen en op te komen voor sociale rechtvaardigheid.