1. Kun je je kort voorstellen (wie ben je, wat is je achtergrond, waar werk je nu)

In Maastricht heb ik Cultuurwetenschappen (2006-2010) gestudeerd. Daarna ben ik als kwalitatief onderzoeker aan het werk gegaan, eerst bij Zuyd Hogeschool en sinds 2014 bij het lectoraat Samenlevingsvraagstukken van Hogeschool Viaa, specifiek op het thema ‘Inclusieve samenleving’. Bij Viaa werk ik ook als docent Social Work, bijvoorbeeld binnen het profiel langdurige zorg, waar ik het vak ‘Zorg voor mensen met psychische aandoeningen’ coördineer.

2. Waar gaat je promotieonderzoek over? Wat is de hoofdvraag waarop je een antwoord zoekt?

Het thema van mijn promotieonderzoek (2019-2025) is ‘Het goede leven van mensen met psychosegevoeligheid in begeleid en beschermd wonen contexten’. Wat houdt ‘een goed (genoeg) leven’ in voor alle betrokkenen, dus niet alleen wat betreft mensen met psychosegevoeligheid zelf, maar ook hun familieleden en naasten, woonbegeleiders, F-ACT casemanagers en behandelaren? En hoe kunnen we, ieder vanuit ons ‘eigen’ perspectief, ook oog krijgen voor wat belangrijk is voor een ander?

3. Wat heeft geleid tot de keuze van dit onderwerp?

In 2016-2017 maakte ik zelf een psychose door, en was ik zes weken opgenomen in de psychiatrie. Sindsdien wist ik waar ik op wilde promoveren, en toen ik hoorde van een PhD-vacature in Groningen bij het ‘FOCUS’-project heb ik hierop gesolliciteerd. Het fenomeen van de psychose fascineert me enorm. Vooral de botsing tussen het in de binnenwereld geleefde fenomeen ‘psychose’ enerzijds, en de (gelijktijdige) ingewikkelde interacties met de buitenwereld fascineert mij. Dat moment in de ontmoeting wanneer ikzelf vreemd ben of doe, en de ander mij ‘gewoon’ of ‘hetzelfde’ of ‘weer de oude’ wil hebben. Ook de frictie in de gelaagde ‘identiteit’ als cultuurwetenschapper en onderzoeker met ‘ervaringskennis’ interesseert mij.

4. Welke onderzoeksmethoden zet je in? Welke positieve of minder positieve ervaringen heb je daar tot nu toe mee?

Naast de fascinatie voor psychose (of liever: waanzin) als geleefd fenomeen, voelde ik me sinds mijn eigen psychose-ervaring (nauwer) verwant met mensen met soortgelijke ervaringen. De benadering van ‘vriendschap als methode’ waar mijn co-promotor al mee werkte, sloot hier goed bij aan. Het is overigens een breed bekender fenomeen dat in etnografisch, op ontmoetingen-gebaseerd, onderzoek – zoals ik dat heb gedaan in 2020-2023 – de relaties een vriendschappelijker karakter (kunnen) krijgen. Ik heb al veel mede-onderzoekers ontmoet die dit herkennen, en die blij zijn met de manier waarop wij dit expliciet maken met ons methode-artikel (zie hieronder).

5. Kun je iets vertellen over je bevindingen tot dusver? Wat verrast je het meest?

We hebben twee methodologie-papers geschreven: Allereerst, een paper met de titel ‘Passible polyphony’, over onze meerstemmige team-reflexiviteit in het onderzoeksteam. Hoe we positionaliteiten schreven en deze uitwisselden. En hoe we leerden om te gaan met tegenstrijdigheid en conflict, hierdoor heen werkten, eigenlijk ook met een soort ‘vriendschap als methode’. Ten tweede een paper met de titel ‘Approaching interlocutors in marginalized positions as a friend’, waarbij we een aantal geleerde lessen in de vorm van ‘promises and pitfalls’, beloften en valkuilen, beschrijven.

Momenteel schrijf ik twee papers vanuit het langdurige etnografische veldwerk met ‘vriendschap als methode’. De eerste paper gaat over ‘Contact’. Vanuit mijn onderzoek blijkt dat ‘goed contact’ met nabije anderen vooral belangrijk is voor een ‘goed leven’. Dit goede contact heeft als belangrijke elementen: gelijkwaardigheid, gedeelde werkelijkheid, gemeenschap/gezelligheid, en vertrouwen/stabiliteit. De tweede paper zal over de verschillende perspectieven en spanningen t.a.v. wonen en werken gaan, en is voorlopig getiteld ‘A (sheltered) place in this world’.

6. Welke impact hoop je dat het onderzoek heeft op de professie sociaal werk of opleidingen sociaal werk?

Sociaal werkers houden zich bij uitstek bezig met ‘goed contact’. Ik hoop bij te dragen aan (de bezinning op) ‘goede contacten’ tussen sociaal werkers (bijv. woonbegeleiders, sociaal wijkteam, etc.) met mensen met (persisterende) psychose. Voor veel sociaal werkers, en voor andere hulpverleners, is een vorm van ‘vriendschap als methode’ ook heel herkenbaar, in de vorm van ‘vriendschap in de zorgrelatie’, en het is mooi dat dit onderzoek leidt tot expliciete bezinning op dit (soms toch nog wel taboe) onderwerp.

Ik hoop met mijn proefschrift recht te doen aan de complexiteit waar sociaal werkers zich in bevinden. Door veldwerkverhalen te vertellen probeer ik die complexiteit inzichtelijker te maken, zodat mensen meer begrip voor elkaar krijgen.

Wil je in contact komen met Alke, stuur dan een mail naar a.wisselink@viaa.nl